Finansal Okuryazarlık Değişimlere Psikolojik ve Maddi Hazırlık

Geçen sayıdaki köşe yazımda akıllarda tutulmasını önerdiğim aşağıdaki cümleden devam edelim izninizle.
‘’Bireylere, kurumlara körü körüne bağlanarak tutunmak yerine her şeye psikolojik ve maddi olarak hazırlıklı olmak adına her zaman çantanızda hayata geçireceğiniz bir B ve/veya C hareket planınız hep aklınızda ya da çantanızda bulunmalıdır.’’
Yaşadığımız her zorlu süreç ve deneyimin öldürmediği sürece bizi hep daha güçlenerek yukarı çıkarttığını; bunun adına da tecrübe denildiğini ve bir sonraki yaşayacağımız deneyim içinde bir alt yapı sunduğunu hatırlamakta fayda var.
Zaten bir defa öleceğimize göre de ölümden korkarak hayatı kıyısında yaşam yerine dört dörtlük şiir tadında yaşayarak ,hayatın keyfini çıkarma istek ve kararlılığı ile işin psikoloji tarafını çözdüğümüzü düşünerek değişimlere finansal olarak hazırlıklı olmamızın tek koşulu olan finansal okuryazarlık tarafına odaklanalım.
Yaşadığımız dünya da hızlı yaşanan değişimler ve tekrar eden finansal krizler nedeni ile finansal mali durumumuzdan daha da fazla sorumlu olmamızı gerektiren bir hayat yaşıyoruz.
Günümüzü yaşamak ve geleceğimizi kurgulamak için paraya ihtiyacımız var ve bu nedenle gelir ve varlıklarımızı yönetmek için sürekli kararlar almak durumundayız. Alacağımız kararlar bireysel ve toplumsal refahımızda önemli sonuçlar doğuracağı için ne zaman, nereden ve hangi finansal araçları yanlışlığa düşmeden olumlu yönde kullanarak, gelirimizi artırabileceğimizi öngörüyor olmamız finansal okuryazar olmak seviyemiz ile doğrudan alakalıdır.
Finansal okuryazar olmak, gelirimize bağlı bütçemizi yönetebilmek, tasarruf ve yatırımlarımızı gerçekleştirebilmek için birtakım becerileri yerinde ve zamanında kullanabilme yeteneğine sahip olabilmektir.
Bu sayede satın alımlarımızda nakit ya da kredi kullanımından, bütçe risk yönetimine, gittikçe çeşitlenen finansal araçları kullanma cesaretini kazanarak daha çok gelir elde etmemizin de yolu da açılacaktır.
Genç yaşlarımızda finansal bilgi birikimine sahip olmamız zordur ama imkansızda değildir. Genellikle ilerleyen yaşlarımıza bağlı olarak deneyim yolu ile öğrenilebilmektedir. Orta yaş diyebileceğimiz dönemde de gençlerden ve/veya yaşlılardan daha iyi finansal kararlar aldığımızı öngörebiliriz.
Geçmiş deneyimlerimizin etkisi ile karar sürecimizde sergilediğimiz kişisel tavrımız davranışlarımızı etkiler ve bu sayede finansal okuryazarlık seviyemizdeki finansal konulara hakimiyetimiz ile çeşitli analizler yaparak kararlar alırız. Ekonomik verileri inceler, satın alma gücümüzü hesaplayıp bir takım riskler de alarak yatırımlar yaparız.
Düzenli gelir elde ettiğiniz dönemde aldığınız zamları ve terfilerdeki daha yüksek gelirlerinizi özel hayatınızdaki dışarıdan algınızı ve doğrudan hayat standardınızı bir anda yükseltecek gereksiz alım ve harcamalara yapmak yerine , ileride karşılaşacağınız değişimlerde sizi ayakta ve yolda tutacak çeşitli finansal araçları nasıl kullanacağınızı öğrenerek birden fazla finansal yatırıma yöneltmeniz sizi her zaman güçlü ve alternatifleri yönetme konusunda özgür kılacaktır.
İş hayatında hepimizin yapabileceği en yaygın hata ,hayat standardımız olarak taçlandırdığımız sahiplenme arzumuzu dizginleyemeyip geri dönüşü olmayan araç ve eşyalara para harcayarak dönüşünde bizi finansal olarak daha rahat yaşatacak tasarruf ve yatırımlara yönelik bütçe oluşturamamamız olsa gerek.
Bu dönemde, hiper enflasyon ve hayat pahalılığında buna imkan mı var itirazlarını duyar gibi oluyorum ama madem bu dünyaya bu dönemde geldik ve bundan başka yaşanacak bir dünya alternatifi de olmadığına göre finansal okuryazarlığımızı bugünden tezi yok geliştirmek için arayışa girmeli, orta ve uzun vadede bizi daha müreffeh bir hayata taşıyacak yatırımlara yönelmek en doğru adım olacaktır.
Bugünlerde yükselen banka faizleri nedeni ile birikimlerini bankalara yatırıp parasını koruma refleksine girmenin sadece bir refleks duruş olduğunu anlamanızla başlayabilirsiniz. Çünkü bugünün 1000 TL si bir yıl sonraki 1000 TL sinden her zaman daha değerlidir ve hiçbir banka kendi kazançları üzerinde bir faizi size kar olarak veremeyeceği içinde sizin 1000 TL niz gelecek yıl ne kadar yükselmiş görünse de alım gücü olarak her zaman enflasyonun altında kalacağınızı bilmenizde yarar var.
O halde yalnızca klasik finansal anlayışa sahip başka akıllı insanların sizin varlıklarınızı artıracağına güvenmek yerine kendi iradenizle vereceğiniz kararların sizi diğerlerinden farklı kılarak refaha ulaştıracağını bilmeli, menkul yatırımlar, hisse senedi, blockchain teknolojisi , yeni gündeme oturan ve hızla gelişeceği bilinen digital varlıklar, emtialar, gayrimenkul yatırımlarınızı aklınıza ve gittikçe gelişecek kendi tecrübelerinize güvenerek yapmalı ,hep orta ve uzun vadeli planlarla yürümeye kendinizi hazırlamalısınız.
Bu sayılan yatırım araçlarının hepsi ayrı dinamiklere sahip olduğu için bunları anlamadan birikimlerinizi yönlendirmeniz sadece şansınıza güvendiğiniz anlamına gelir ki piyasaların şansla hiç alakası olmadığını piyasa yapıcıların size öğretmesi an meselesidir.
Yalnızca okur yazar olmak okuduklarınızı algılamanızı, bilimsel okur yazar olmanız okuduğunuz bir dokümandan aktif ve eleştirel bir bakış açısı ile anlam çıkartmanızı, finansal okuryazarlık ise yatırım yaparken atacağınız adımları yalnızca kendinize güvenerek kendi irade ve kararlarınızla atmanızı sağlayacaktır.
Nasıl başlayacağınız konusuna gelince…
En basiti Google’layarak ,TCMB eğitim platformlarını inceleyerek ya da üniversiteler başta olmak üzere bu konuda eğitim alabileceğiniz her platformu bugünden araştırmaya başlayarak kendinizi geliştirmeniz finansal okuryazarlığınız adına kendinize yapacağınız en faydalı ilk yatırım olacaktır.