Koşar adımlarla kendini kalabalık banka şubesinden içeri attı orta yaşlı adam. Ağır bir hava vardı içeride. Gerçekten buradaki herkesin bankada bir işi mi var yoksa yağmurdan kaçıp vakit geçirmek için mi girenler doluşmuş içeri diye düşündü bir an. Mesela kucağında taş çatlasın üç aylık bebeği ile oturan genç kadın, bir taraftan çocuğun pusetini, bir taraftan şemsiyesini, diğer taraftan da ağır bebek çantasını bu rüzgâr ve yağmurda daha fazla taşımamak için girmişti belli ki banka şubesine, en azından kısa bir süre soluk almak için. Bu kadarcık bebeği bu kalabalık ve ağır havanın içine sokmak da pek doğru değildi aslında ama ne yapsın kadıncağız, yağmur birden bastırınca sığınacak bir yer aramıştı herhalde.
Banka şubesindeki numaratörden bir sıra numarası aldı adam ve bekleme koltuklarından birine süzüldü usulca. Sırasının gelmesine nereden baksan 15-20 kişi vardı, bir hayli bekleyecek gibi görünüyordu. Önce telefonunu çıkardı cebinden, bir süre göz gezdirdi mesajlarına ve sosyal medya hesaplarına. İlgi çekici yeni bir şey yoktu. Sosyal medya hemen hemen herkesin kalıplaşmış klişe paylaşımlar yaptığı alanlar haline dönüşüyordu giderek. En garip bulduğu da bir resmin ya da paylaşılan bir şarkının veya videonun altındaki yorumların bir süre sonra ikili, üçlü sohbet hatta polemiğe dönüşmesi durumuydu. Çok dikkat ediyordu bu gibi bir hataya düşmemek için. İki kişi arasında konuşulurken hiçbir tansiyon yaratmayacak olan bir konu, yüzlerce hatta binlerce insanın okumasına açık bir alanda birden sosyal bir soruna hatta travmaya dönüşüveriyordu. Özel mevzularda yazılı iletişimi oldum olası sıkıntılı bulurdu adam. Yanlış anlaşılmaya çok müsait olduğunu düşünürdü yazışma işinin. Bir insanla tokalaşmak, gözlerinin içine bakmak, gülümsemek gibi kuvvetli bir iletişim aracı yoktu aslında, vücut dili de anlaşmanın çok güzel bir yolu olurdu birçok zaman. Sosyal medyada ya da bir e-posta veya mesaj grubunda birbirlerinin yazdığı bir mesaja içten içe bozulan iki arkadaşın en iyi ilacı sıcak bir kucaklaşmaydı şüphesiz. Yakın bir çalışma arkadaşının sık sık söylediği gibi bir diyalogda yanlış anlaşabilmenin dokuz ihtimali vardı:
Düşündüğünüz
Söylemek istediğiniz
Söylediğinizi sandığınız
Söylediğiniz
Karşınızdakinin duymak istediği
Duyduğu
Anlamak istediği
Anladığını sandığı
Anladığı
…Arasındaki farklar değil miydi dünyayı zaman zaman bu kadar stresli ve çekilmez yapan? Endüstriyel hayatın modern köleleri, günümüz profesyonel çalışanlarından hangisine sorsanız ‘’Aman sorma, işim çok stresli’’ diyordu. Oysa aslında stresi yaratan işin kendisi değil, bu işi yaparken insanlarla kurulan iletişim ve hatta kurulamayan karşılıklı anlayış ve hoşgörü köprüsüydü. Özellikle kendisine göre daha genç kuşak çalışma arkadaşlarıyla yaptığı günlük iş konulu görüşmeleri hatırladı adam. Türk insanının genlerinden gelen klasik ego ve her durumda kendisini haklı görme eğiliminin yanı sıra en çok kızdığı ifade “Beni yanlış anladınız” ifadesiydi. Çok yıllar önce iş hayatına yeni başladığı zamanlarda, kendisinden yaşça ve tecrübe olarak büyük bir iş arkadaşına bir tartışma sırasında bu cümleyi kurma gafletinde bulunan adam, bir başkasına “Beni yanlış anladınız” demenin büyük nezaketsizlik olduğunu, doğru olanın “Ben anlatamadım sanırım” demek olduğunu o gün öğrenmiş ve sonraki yıllarda aldığı bu dersin gereğine uygun davranmaya çalışmıştı her zaman.
Banka şubesinde sıra çok yavaş ilerliyordu, ortam giderek daha da kalabalıklaşıyor ve içerisinin havası buna paralel olarak gittikçe ağırlaşıyordu. Gişe memurlarının neredeyse tamamı yüzlerinde yorgunluk, bıkkınlık ifadesiyle, kafalarında hatalı bir işlem yapma ihtimalinin stresi ile ve şubede bekleyen kalabalığın yarattığı baskı ile çalışıyorlardı. Günümüz teknolojisi bir yandan hayatı kolaylaştırıyor gibi görünüyor ama bir yandan da getirdiği sürat ve telaş insanoğlunun modern çağın bu acımasız girdabı içerisinde boğulmasına yol açıyordu. Doktorlar, modern tıbbın geldiği seviyeye, genetik biliminin insan nesline ve vücuduna ait ürettiği tüm ileri tanı teoremlerine rağmen birçok hastalığın en azından kaynak noktası olarak stresi gösteriyorlardı. İnsanoğlu, elindeki bilgiye ve tatmine ulaşma imkanlarının geldiği zirvedeki noktaya rağmen yetinmiyor, şımarık bir çocuk gibi hep daha fazlasını istiyor, elde edemedikçe ya da elde ettikleriyle yetinemedikçe bunu yaşamına bir stres kaynağı olarak sokuyordu. Odun sobasıyla su ısıtılan banyolarda plastik maşrapa ile su dökerek yıkanan bir neslin günümüzde orta yaşı aşmış mensupları, bugün gittikleri lüks otel ve tatil köylerindeki SPA’ları beğenmedikçe daha pahalısına ve lüksüne yetişme telaşıyla sınırlarını zorluyor ve aslında yapılan bu her hamlenin bünyeye bir stres, doyumsuzluk hatta mutsuzluk kaynağı olduğunu görmezden geliyordu. Bütün bunların arkasından kaçınılmaz son; psikiyatrist randevuları, antidepresan ilaçları, bir aşama sonra aile kavgaları, sinir krizleri. Çağdaş plaza insanını kurt gibi kemiriyor, varlıklı ama doyumsuz, çok şeye ulaşabilme kabiliyetine sahip ama mutsuz, yüzü görünüşte gülen ama içi solmuş çiçek gibi ağlayan milenyum robotlarına dönüştürüyordu.
Adam bütün bunları düşünürken 4 numaralı gişede elindeki fişte yazan numara yandı. Koşar adımlarla o noktaya yöneldi. Günün son saatlerine gelmiş ve konuşmaya takati kalmamış gişe memuru genç kadına “Kolay gelsin, nasılsınız?” dedi. Normalde gişedeki müşterinin yüzüne bakmadan sadece işlemini yapmaya odaklanmış görevli kadın, alışık olmadığı bu sıcak cümleyi duyunca sanki kendisine dünyaları bahşetmiş gibi baktı adama. Bir an için yeşil gözlerinden insanı ışıltı pırıltısı gelip geçti. Ne diyeceğini bilememişti genç kadın. Kem küm etti kısık sesle, ama belli ki bir an için de olsa mutlu olmuştu. Bankadaki işlemi biten adam şube kapısından kafasını uzatıp yağmurun hafiflemiş olduğunu görerek rahatladı, hızlı adımlarla park yerindeki arabasına doğru ilerlerken, unutulmaz BEATLES solisti JOHN LENNON’a atfedilen çok sevdiği ama anlamının hakkını bir türlü veremediği bir anekdotu anımsadı ve yüzüne çocuksu bir gülümseme oturdu usulca. Şöyle diyordu efsane: “Ben çocukken annem bana hep hayatın anahtarının mutluluk olduğunu anlatırdı. Okula gitmeye başladığım zaman, sınavda bana ‘Büyüyünce ne olmak istiyorsun?’ diye sordular. Ben de onlara ‘Mutlu olmak istiyorum’ diye cevap verdim. Onlar bana, soruyu anlamadığımı söylediler. Ben de onlara, hayatı anlamadıklarını söyledim…”
Hayatı Anlamak…
Tarih