(Bu yazıdaki bilgiler yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgilendirme amaçlıdır.)
Türkiye’de yastık altında bulunan fiziki Altın tutarının 500 milyar dolardan fazla olduğunun tahmin edildiği yetkili merciler tarafından yakın zamanda açıklandı. Benim tahminim ise çok daha fazla olduğu yönündedir. Ayşe teyze kolundaki altın bileziği bu benim kefen param diyerek (kötü günlerde son çare) takar. Özellikle faiz hassasiyeti olan Anadolu insanı yatırımını fiziki altına yapar, bu şekilde borç alıp verir. Çalışanlar mümkünse aldıkları maaştan arttırdıklarıyla altın alırlar. Düğünlerde takılan altınlar gerektiğinde can simidi olması için saklanır. Gün gelir ev, araba almak için sermaye olur, takı olur, düğünlerde takılmak için saklanır ama mümkünse hiç bozulmaz, sigorta olarak saklanır.
Ayşe teyzeler, Ahmet amcalar altına gümüşe yatırım yaparak acaba ne kadar doğru yapmaktadır. Buyrun beraberce bir göz atalım.
1944 yılında, Bretton Woods Anlaşması ile ABD doları altına, diğer para birimleri ise dolara sabitlendi. 1 ons Altın (31,1 gr.) = 35 dolar paritesi anlaşma sona erinceye kadar (1971 yılı) devam etti. 1971’de 35 $ olan ons fiyatı, 1974’te 180 $ civarına çıkarak yaklaşık 5 kat arttı. 1976’da ise kısa süreli düzeltmeyle 100 $ altına gerilesede, 1980 Ocak’ta 850 $/ons seviyesine ulaştı. (35 $’lık Bretton Woods paritesine göre 24 kattan fazla artış gösterdi.) 1980 sonrasında ise uzun bir “ayı piyasası” yaşandı. Fiyatlar nominal olarak 300-400 $ bandına gerileyip 20 yıl boyunca bu seviyelerde yatay seyretti.
2000’lerde FED’in gevşek para politikaları, 2008 krizi, ardından küresel parasal genişlemeler, altına olan talebi artırdı. 2001’de 250 $ civarında olan ons fiyatı, 2011’de Avrupa borç krizi sırasında 1900 $ seviyesine çıkarak yeni tarihi zirveler gördü. 2013–2018 arasında bir düzeltme evresi geçirdikten sonra, 2020 pandemi şokuyla birlikte tekrar 2000 $ seviyesini aşarak güvenli liman rolünü perçinledi.
17 Ekim 2025 itibarıyla spot ons altın 4.379 $/ons zirvesini gördü. Bu zirve 1971 yılı 35 $/ons rakamının 125 katından fazla bir orana tekabül etmektedir. 1971 yılında 100 $’lık altın alan bir yatırımcı sadece altını elinde tutarak 2025 yılında yatırımını 12.500 $’ye çıkarmıştır. Nominal olarak 125 kat, reel olarak ise. 15,82 kat yatırımını arttırarak muazzam bir kar edilmiş olacaktı. (1971-2025 yılları arasında $, %790 değer kaybettiği için 125/7,9 = 15,82 reel artış)
Aynı şekilde, 1971 yılında yaklaşık 1,5 $/ons olan gümüş, 2025 Ekim ayında 26,3 kat nominal, 4,6 katta reel olarak değer kazanmıştır.
Son 54 yıllık süreçte hiçbir şey yapmadan altınını yastığının altında tutan yatırımcı parasını $ cinsinden reel olarak 15,82 katına çıkarak doğru bir tercih yaptığını ispatlamıştır.
Son dönemde Rusya’ya yapılan yaptırımlar neticesinde $ hesaplarının dondurulması, başta Çin Merkez Bankası olmak üzere Merkez Bankalarının altın toplaması, konjonktürel belirsizlikler ve artan savaş riskleri altın’a olan tevazuyu artırmıştır.
Peki kıymetli madenlere nasıl yatırım yapmak daha karlı ve mantıklı olacaktır.
2 Ocak 2025 ile 17 Ekim 2025 tarihleri arasında;
Tefas’ta işlem gören altın fonları, yılbaşından bugüne kadar (17 Ekim) %65 ile %101 arasında, gümüş fonları ise %107 ile %115 arasında, gram altında %96, gram gümüşte %116 artış olmuştur.
Borsa’da işlem gören Gmstrf gümüş fonu %120’nin, Gldtrf altın fonu ise %105’in üzerinde getiri sağlamıştır. Ancak şampiyon getiri Altıns1 altın sertifikasınındır ve getirisi %133 olmuştur.
Kıymetli maden fonlarına uygulanan stopaj oranları sıfırdan %7,5, %10, %15 ve son olarakta 9 Temmuz 2025’te %17,5 kadar çıkartılmıştır. Bu nedenle fon getiri hesabı yapılırken stopaj kesintisi dikkate alınarak, brütten nete getiri hesabı yapılmalıdır. (%100 getirisi olan bir fondan %17,5 stopaj kesintisi yapılacak ve ele net geçen tutar %82,5’a düşecektir.) Altın sertifikalarında ve gram alımlarda böyle bir kesinti bulunmamaktadır. Ancak Altıns sertifikasında hisse senedi alım-satım komisyonu, gramda ise alım satım arasındaki makas farkını dikkate almak gerekecektir. Maalesef gram alım satım arasındaki makas farkı bankalarda %3-4’e kadar çıkmaktadır. Bu oran katılım bankalarında daha cüzidir. (Alım yapmadan bu oranlar hakkında araştırma yapmakta fayda olacaktır.)
Stopaj kesintileri arttıkça yatırım fonlarının cazibesi azalmış ve fiziki veya bankalardan alabileceğiniz gram yatırımları daha cazip hale gelmiştir. Elinizde tutacağınız süre ve yatırım tercihiniz ise ne şekilde yatırım yapacağınızı ve yatırımlarınızın ne kadarının kıymetli madenlerden oluşacağını belirleyecektir.
Not: Altıns1 sertifikasının dayanağı gram altındır ve bir lotu gramın %1’ine karşılık gelmektedir. Ancak şu an Altıns1 sertifikası gram altından çok daha fazla arttığı için olası bir düzeltmede de yaşanacak düşüş daha fazla olacaktır.
Aynı şekilde 1 lot Gmstr, 6.2 gram fiziki gümüş + 0.83 TL nakit bileşenden, 1 lot Gldtr ise 0.084 gram fiziki altın + 3.92 TL nakit bileşeninden oluşmaktadır. Borsada işlem görülen fiyatların adil olup olmadığını bu hesaba dikkate alarak yapabilirsiniz.
