Metal ve Kod: Robotik Çağının Anatomisi

Kodlama, resim ve video oluşturma, çeviri ve ses işleme üzerine Yapay Zeka modelleri gündemimizden düşmüyor. Ama Yapay Zeka devriminden önce bile yediden yetmişe ilgi toplayan ve hız kesmeden gelişen başka bir alan daha var: Robotik.
Berkeley Üniversitesi’ndeki araştırmacılar sadece kolayca ulaşılabilen veya bir 3 boyutlu yazıcı ile basılabilecek parçalar kullanarak Berkeley Humanoid Lite isimli robot projelerini hayata geçirdiler. Humanoid Lite yapısı dayanıklı, montajı basit, deney yapılması kolay olacak şekilde tasarlanmış. Bu robot Amerika ve Çin piyasalarındaki mevcut fiyatlara göre, toplam 5,000 Dolar’dan daha düşük bir maliyetle yapılabiliyor. Bu ekip, Humanoid Lite için özel bir eğitim metodu kullanmış. Bir simülasyon ortamında hareket eğitimi verilmiş ve bu eğitim başarılı bir şekilde gerçek dünyadaki robota transfer edilmiş. Sonuç olarak 80 cm boyunda, 16 kiloluk becerikli ve tamamen açık kaynaklı bir robot geliştirilmiş. Başarılı ve robot eğitimini gerçekten çok farklı yerlere taşıma potansiyeline sahip eğitim platformları da sık sık duyacağımız kazanımlarından sadece bir tanesi.
Ama becerikli robotlar sadece iş ve araştırma dünyalarında karşımıza çıkmıyorlar. 25 Mayıs günü Çin’de robotlar için bir ilk yaşandı. Dünyanın ilk robot kick-box turnuvası düzenlendi. Katılan robotlar yaklaşık 130 cm uzunluğunda ve 35 kilo ağırlığındaydı. Robotlar yumruk atma, tekme atma, hem savunma hem de saldırı sırasında dengelerini koruma ve düştükten sonra ayağa kalkma konularında önemli kabiliyetler sergilediler. Bu turnuva, robotların spor ve eğlence sektörlerinde de karşımıza çıkmaya başlayacaklarının bir sinyali olarak değerlendirilebilir. Japonya’da daha önce bir hologram ile evlilik örneği görülmüştü, bugün ise gençlerin %80’i bir Yapay Zeka ile evlenmeye sıcak baktıklarını söylüyor. Robotlarla yapılan evlilikler karşımıza çıkacak bir sonraki gelişme olabilir.
Tesla’nın yeni Optimus robotu bu konuda bir aday olabilir. Elon Musk tarafından Tesla şirketinin tüm zamanlarının en iyi ürünü olarak nitelendiriliyor. Optimus ev işlerini insansı bir beceri ile geçekleştirebiliyor. Bu robotun çöp atarken, elektrikli süpürge ile temizlik yaparken, yemek karıştırırken ve mikrodalga fırın kullanırken görüntüleri paylaşıldı. Bunlar sadece Optimus’un becerilerinden bazıları. Robotlar üretim hatlarında ve tehlikeli işlerin otomasyonu gibi alanlarda kullanımdan gitgide günlük hayat kullanımlarına doğru evrilmektedirler. Bu gelişmeler çoğu kişi tarafından hevesle takip edilirken, iş güvencesi ve güvenlik gibi konularda da endişeler diğer Yapay Zeka uygulamalarında olduğu gibi gitgide artmaktadır.
Yapay Zeka geliştirme platformu Hugging Face, yakın zamanda robotik start up’ı Pollen Robotics’i satın aldı. Bu genişleme ile takımlarına kattıkları yeni yeteneklerin de katkısıyla iki tane yeni açık kaynak robot tanıttılar. Hugging Face bu robotları, HopeJR ve Reachy mini, yıl sonuna kadar ön sipariş listesindeki kişilere gönderebileceğini öngörüyor. HopeJR, insan şeklinde ve boyutunda bir robot. Şu anki fiyatı 3,000 Dolar olan robot 66 hareket eksenine sahip. Küçük kardeşi Reachy Mini ise masa üzerinde gezebilecek kadar küçük bir robot. Reachy Mini kafasını oynatabiliyor, konuşabiliyor, dinleyebiliyor ve appleri test etmekte kullanılabiliyor. Gümrük vergileri sebebiyle değişiklik gösterebilmesi bekleniyor ama öngörülen fiyatı 250-300 Dolar civarında. Hugging Face’in verdiği sözler doğrultusunda iki robot için de birer Github repository (kaynak)’si şimdiden oluşturulmuş. Şirket, aynı zamanda LeRobot adlı bir açık kaynak robotik projesi daha yürütüyor. Bu projenin kaynakları arasında yedi adet Yapay Zeka modeli ve yüz üç tane robot eğitimi ile ilgili veri seti bulunuyor. Her gün çok sayıda araştırmacı ve meraklıyı açık kaynak modellerle, veri setleriyle, eğitimlerle ve kodlarla buluşturan Hugging Face açık kaynak robotik için de vazgeçilmez bir platform olma yönünde hızlı adımlar atıyor.
Günümüzde gelişmeler, hazır olsak da olmasak da asla hız kesmeden yağmaya devam ediyor. Kimisi adeta bir mucize gibi gelse de bu “mucize”lerin uzun vade etkilerini öngörmek uzmanlar için bile kolay değil. Bir yandan hayatımızda kolaylık ararken diğer yandan toplumsal yapıdaki bozulmalarla başa çıkmak zorundayız. Yakın zamanda çıkan Claude 4 modellerini halka sunan Anthropic şirketinin CEO’su Dario Amodei, Yapay Zekanın giriş seviyesindeki işlerin %50sini ortandan kaldıracağı ve işsizliğin %20’ye kadar çıkabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Dünyayı yeni teknoloji devrimine hazırlamak elimizde olmayabilir ama kendimizi hazırlamak bize kalmış.