Yeni ufuklarda güvenle yol almak için

Yapay zeka geliştikçe daha çok işlemci gücüne, daha çok işlemci gücüne eriştikçe daha çok bilgiye ulaşabilen bir yapı haline geldi. Şu anki yapay zekalar, yaşadığımız yapay zeka rönesansını başlatan GPT-3’ten çok daha fazlası. Hayatımızdaki konumları da ilginç bir yenilik olmaktan çıkıp günlük yaşantımızın bir parçası olma yolunda ilerliyor. Ama yapay zeka da bütün teknolojiler gibi doğru kullanılmadığı zaman tehlike arz ediyor. Gündemimizde çok yer almayan ama bireysel olarak önem taşıyan bir tehlike de kişisel verilerimizi yapay zeka ile doğru sınırları koymadan paylaşmak.
Yapay zeka ile her etkileşimimiz en az bir şirket (o yapay zekayı yaratan şirket) tarafından kayıt altına alınıyor. Bu eğer gerekli izinler verildiyse her konuşmanın yeni yapay zekalar eğitilirken kullanılabileceği anlamına geliyor. Bu izin verilmediği takdirde bile yapay zeka şirketlerinin çalışanları, modellerin öngörüldüğü şekilde davranmamış olabilecekleri olayları araştırmak için geçmiş etkileşimlere erişebilmekteler. Yakın geçmişte OpenAI (ChatGPT’nin yaratıcısı), New York Times gazetesi tarafından açılan bir dava çerçevesinde kullanıcı sohbetlerinin silinmesini süresiz bir şekilde engellemek zorunda bırakıldı. Bu yasak kalktı ama belli bir dönemdeki sohbetler hala kanıt olarak saklanıyor.
Bu durumların hepsi birinci parti etkileşimleri sırasında oluşabilen normal durumlar. Yapay zeka hizmetlerini başka şirketlerin modelleri üzerinden yürüten şirketler (yani yapay zeka sektörünün çoğu) kendi platformları üzerinden gerçekleştirilen diyaloglara erişebiliyorlar ve bu verileri kendi gizlilik politikaları çerçevesinde işliyorlar. Zincire eklenen her halka bu bilgilere erişimi olan kişi sayısını artırıyor. Kendimizi güvenceye almakaz da bu noktada yine bizim elimizde. Peki bunu nasıl yapabiliriz?
Gizlilik Ayarlarımızı Yöneterek
Yapay zeka şirketleri, yasalarca verilerimizin hangi amaçlar için kullanıldığı, nasıl saklandığı, nerede ve ne sürede saklandığını bildirmekle yükümlüler. (Spesifik yasalar bölgeden bölgeye farklılık göstermekte. California Consumer Privacy Act, Silikon Vadisi’ndeki şirketlerin hepsini kapsıyor)
Yasalar aynı zamanda bize “opt-out” hakkı da tanıyor. Bu haklar çerçevesinde verilerimizi silmek, düzenli silme ayarlamak ve yapay zeka eğitiminde kullanılmamasını talep edebiliyoruz.
Asla Yapay Zeka ile Hassas Bilgiler Paylaşmayarak
Yapay zeka hemen hemen her konuda makul tavsiye verebilmeye başladığından beri kendimiz araştırmak ya da bir uzmana danışmak yerine sorularımızı yapay zekaya sormak çok kolay bir hal aldı. Ama sırf bir dilekçe yazdırmak uğruna yapay zekaya kendi adresimizi vermek ya da nezle teşhisi almak için sağlık bilgilerimizi yapay zekaya vermek tehlikeli olabilir. Böyle durumlarda sadece genel demografik bilgiler kullanarak, modelden çıktıda yer tutucu kullanmasını isteyerek ve kişilerden bahsettiğimiz durumlarda “Ali Öz” gibi uydurma isimler kullanarak kendimizi koruyabiliriz.
Yapay zekanın veri analizi için kullanıldığı durumlarda yüklenen dosyalardan isim, sistem kimlik numarası, email adresi gibi kişileri tanımlayabilecek bilgileri silmek ve duruma uygun bütün gizlilik yasa ve yönergelerine uygun bir şekilde verileri temizlemek gibi önlemler büyük önem taşıyor.
Ne Paylaştığımıza Her Zaman Dikkat Ederek
Çoğu yapay zeka şirketi kullanıcılarına sohbet içeriklerini link yaratarak paylaşma imkanı veriyor. Bu kullanışlı bir özellik olmasına rağmen aynı zamanda problemli de olabiliyor. Bu yıl 370.000’den fazla Grok sohbeti internete düştü. Paylaşım için yaratılan linkler bir hata sonucu arama motorları tarafından bulunabilir hale geldiler. Yani Grok hakkında ya da sohbette geçen bir konu hakkında arama yapan kişiler bu yazışmaları kendi sonuç sayfalarında buldular. Benzeri bir durum OpenAI tarafından yapılan bir deney sırasında da yaşandı. Meta yapay zeka uygulamasında ise kullanıcıların yazışmaları Keşif akışında yer aldı.
Bu sohbetlerin bazıları son derece standart olmasına rağmen bazıları kullanıcıların kişisel hayatları ile ilgili hassas detaylar içeriyordu. Dahası bir kısım sohbetlerde yapay zekalara uygulanan kısıtlamalar ve bu kısıtlamaların nasıl aşılabileceği denenmişti. Bu sebeple paylaşım yaparken bu paylaşımı nerede, nasıl ve kime yaptığımızı yakından takip etmemiz kritik.
Bizi koruyan yasalar ve yönetmeliklerin varlığı çok değerli bir güvence. Ama yapay zeka hala çok yeni ve çok hızlı gelişen bir alan. Yasaların bu hıza yetişmesi, uzmanların doğru uygulamalarla herkese ulaşması çok daha uzun zamandır var olan alanlarda bile her zaman görülmüyor. Bu noktada kendimizi koruma sorumluluğunu bizzat üstlenmemiz gerekiyor.