Patron da benim, çalışan da, Solopreneur’lük hızlı geliyor

Çevremizde giderek daha sık duyduğumuz bir fısıltı var; hatta artık bir fısıltıdan çok, gür bir sese dönüşen bir hikaye bu. Yıllardır büyük bir şirkette terfi basamaklarını tırmanan arkadaşımızın aniden istifa edip evden butik danışmanlık hizmeti vermeye başlaması. Mahallemizdeki o yetenekli mühendisin, hafta sonu hobisi olarak başladığı ahşap oyuncakları şimdi bir internet sitesi üzerinden tüm Türkiye’ye, hatta dünyaya satması. Sosyal medyada takip ettiğimiz o içerik üreticisinin, tek başına bir medya ajansı gibi çalışarak dev markalarla etkileyici iş birliklerine imza atması. Bu insanlar, ne geleneksel anlamda birer girişimci ne de sadece proje bazlı iş yapan birer “freelancer”. Onlar, yeni ekonomik düzenin ve değişen çalışma ahlakının sessiz girişimcileri: Solopreneur’ler.
“Solo” (tek) ve “entrepreneur” (girişimci) kelimelerinin birleşiminden doğan bu modern kavram, işinin hem sahibi hem de tek çalışanı olan profesyonelleri tanımlıyor. Onların amacı, Silikon Vadisi’ndeki gibi milyon dolarlık yatırımlar alıp devasa ekipler kurmak ya da şirketi büyütüp satmak değil. Temel motivasyonları, kendi tutkularını, derin uzmanlıklarını ve eşsiz yeteneklerini merkeze alarak, teknolojinin sunduğu kaldıraç gücüyle kendi kendine yeten, esnek ve en önemlisi anlamlı bir iş modeli inşa etmektir. Bir solopreneur, kariyerinin direksiyonuna geçen, kendi yolunu kendi çizen cesur bir yolcudur.
Bu tek kişilik devrim neden tam da şimdi, küresel bir salgının yaralarını sarmaya çalıştığımız bu dönemde böylesine güçlü bir şekilde yükseliyor? Bu değişimin fitilini ateşleyen birkaç güçlü dinamik var. Bunların başında, hiç şüphesiz teknolojinin her zamankinden daha erişilebilir hale gelmesi yatıyor. Bir zamanlar sadece büyük şirketlerin ve medya kuruluşlarının sahip olabildiği üretim, pazarlama ve dağıtım araçları artık herkesin bir tık uzağında. Aylık cüzi ücretlerle profesyonel bir e-ticaret sitesi kurabilir, yapay zeka destekli yazılımlarla saniyeler içinde etkileyici pazarlama metinleri ve görselleri hazırlayabilir, bulut tabanlı sistemlerle muhasebenizi dünyanın herhangi bir yerinden yönetebilirsiniz. Teknoloji, solopreneur’ün görünmez ortağı, en verimli ve en kalabalık ekibi haline geldi; giriş bariyerlerini neredeyse tamamen ortadan kaldırdı.
Bu teknolojik devrimin yanı sıra, derinden bir kültürel ve psikolojik dönüşüm de yaşanıyor. Özellikle pandemiyle birlikte milyonlarca insan, hayatlarını ve kariyerlerini sorguladı. Geleneksel 9-5 mesailerin katılığı, bitmek bilmeyen trafik, anlamsız toplantılar ve ofis politikalarının yarattığı tükenmişlik, yerini daha esnek, daha özerk ve hayat kalitesini önceleyen bir çalışma arzusuna bıraktı. “Büyük İstifa” dalgası, aslında bir anlam arayışının sonucuydu. İnsanlar artık sadece bir maaş çeki için değil, kendi potansiyellerini gerçekleştirebilecekleri, emeklerinin karşılığını doğrudan görebilecekleri ve en önemlisi, kendi takvimlerinin patronu olabilecekleri bir düzen arıyorlar. Solopreneur’lük, işte bu özgürlük ve anlam arayışına verilmiş en net cevaplardan biridir.
Ancak bu madalyonun bir de diğer yüzü var; bu yolculuk, dışarıdan göründüğü kadar ışıltılı olmayabilir. Solopreneur olmak, tüm şapkaları aynı anda takma sanatıdır. Bir gün markanızın CEO’su olarak stratejik kararlar alırken, ertesi gün pazarlama müdürü olarak sosyal medya içerikleri üretir, bir sonraki gün ise faturaları takip eden bir muhasebeciye dönüşürsünüz. Bu durum, muazzam bir disiplin, çok yönlülük ve zaman yönetimi becerisi gerektirir. “Yalnız savaşçı” sendromu, bu yolun en büyük tuzaklarından biridir. Fikirlerinizi danışacak, başarılarınızı kutlayacak ya da zor bir günde sırtınızı sıvazlayacak bir ekip arkadaşınız yoktur. Motivasyonunuzu tamamen kendi iç dinamiklerinizden sağlamak zorundasınız. Aylık düzenli bir gelirin getirdiği finansal güvencenin yerini, bir sonraki projenin veya satışın belirsizliği alır. Tutkuyla başladığınız iş, uyku saatlerinizden çalan ve sosyal hayatınızı erteleyen bir baskı unsuruna dönüşebilir.
Yine de tüm bu zorluklara rağmen solopreneur’lük akımı, sadece geçici bir heves veya ekonomik bir zorunluluk değil, kalıcı bir zihniyet devrimidir. Bu, kurumsal merdivenleri tırmanmayı reddedip kendi patikasını inşa etme iradesidir. Kontrolü ele alma, kendi değerini bizzat yaratma ve tutkuyu sürdürülebilir bir gelir modeline dönüştürme cesaretidir. Geleceğin ekonomisi, bu çevik, uzmanlaşmış ve tutkulu tek kişilik işletmeler tarafından daha fazla şekillendirilecek. Çünkü bu, sadece para kazanmanın yeni bir yolu değil; kendi hikayesinin yegane yazarı olma cüretidir.