Ece Elif AdakYazarlar

Pekiştirmeli Öğrenme, Yapay Zeka ve Ötesinde Akıllı Davranış

Yazar: Ece Elif Adak

Tarih

Pekiştirmeli öğrenme (Reinforcement Learning – RL), yapay zeka ve makine öğrenimi alanlarında kullanılan temel bir yaklaşımdır. Bu yöntem, bir ajanın çevresiyle etkileşimde bulunarak ve bu etkileşimlerden elde edilen ödüller veya cezalar aracılığıyla kendisini nasıl geliştireceğini öğrenmesine dayanır. Pekiştirmeli öğrenme, özellikle karar verme ve optimizasyon problemlerinde, öğrenme ajanına maksimum ödülü (veya minimum cezayı) elde etmesi için hangi stratejileri takip etmesi gerektiğini öğretir. Bu yazıda, pekiştirmeli öğrenmenin ne olduğunu, önemini ve günlük hayatta nasıl bir yer edindiğini inceleyeceğiz.
Pekiştirmeli Öğrenmenin Temelleri ve Önemi
Pekiştirmeli öğrenme sistemleri, öğrenme sürecinin doğrudan deneyimler ve o deneyimlerden alınan geri bildirimler üzerine kurulu eğitim süreçleriyle dikkat çekerler. Pekiştirmeli öğrenme, önceden programlanmış kurallar veya talimatlar gerektirmez. Burada temel bileşenler ajan (öğrenen sistem), çevre, eylemler (ajanın çevresine uyguladığı işlemler), durumlar (çevrenin o andaki hali) ve ödüllerdir. Ajan, çevreden aldığı geri bildirimlerle (ödül/ceza) kendi davranışını şekillendirir ve bu süreç sürekli bir şekilde tekrarlanarak ajanın performansını optimize edilir.
Pekiştirmeli öğrenmenin önemi, basitçe çevresel etkileşimler aracılığıyla karmaşık sorunlara çözümler üretebilme kapasitesinden kaynaklanır. Örneğin, çok sayıda olası hareketin ve sonucun olduğu oyunlar veya gerçek dünya sorunları, pekiştirmeli öğrenme kullanılarak etkin bir şekilde çözülebilir. AlphaGo’nun Go oyununda dünya şampiyonunu yenmesi, bu yaklaşımın karmaşık problemleri çözmedeki etkinliğinin çarpıcı bir örneğidir.
Günlük Hayatta Pekiştirmeli Öğrenme
Pekiştirmeli öğrenmenin kullanım alanları oldukça çeşitlidir ve günlük hayatımızın birçok yönünü etkileyebilir. Örnekler arasında:
1.Tavsiye Sistemleri: Netflix, Spotify gibi platformlar, kullanıcı davranışlarını analiz ederek ve kişiler için özelleştirilmiş içerik önerilerinde bulunmak için pekiştirmeli öğrenme kullanır. Bu sistemler, kullanıcıların hangi içerikleri beğendiği veya beğenmediği üzerinden öğrenir ve zamanla önerilerini iyileştirir.
2.Otomatik Sürüş Sistemleri: Otonom Araçlarda kullanılan yapay zeka sistemleri, trafikteki diğer araçlarla ve yollarla etkileşimde bulunarak en uygun sürüş stratejisini belirlemek için pekiştirmeli öğrenme tekniklerinden yararlanılarak eğitilmektedir. Bu uygulama sayesinde, hem daha güvenli sürüş sağlanmakta hem de bu araçalardaki yakıt tüketimi optimize edilmektedir.
3.Robotik: Robotlar, pekiştirmeli öğrenme kullanarak nasıl yürüyeceklerini, nesneleri nasıl manipüle edeceklerini, engellerden nasıl kaçınacaklarını ve görevleri nasıl otonom olarak tamamlayacaklarını öğrenebilir. Bu şekilde eğitilen robotların endüstriyel kullanımları yavaş yavaş yaygınlaşmaktadır.
4.Kişiselleştirilmiş Medya ve Reklamcılık: Reklamlar ve sosyal medya akışları, kullanıcıların etkileşimlerini izleyerek ve bu bilgileri pekiştirmeli öğrenme modelleri ile işleyerek kişiselleştirmektedir. Bu yöntemler sayesinde, kullanıcıların ilgi alanlarına daha uygun içerikler sunar.
5.Sağlık Hizmetleri: Hastaların takibi ve tedavileri üzerinde pekiştirmeli öğrenme, kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturmak ve hastaların sağlık durumlarını izlemek için kullanılabilir. Örneğin, bir ajan, hastanın tepkisine göre ilaç dozajı için doktorlara önerilerde bulunabilir.
6.Akıllı Ev Otomasyonu: Akıllı cihazlar, evde enerji kullanımını optimize etmek, güvenliği artırmak veya kullanıcıların tercihlerine göre ayarlar yapmak için pekiştirmeli öğrenmeyi kullanabilir.
7.Oyun sistemleri: Pekiştirmeli öğrenme kullanan yapay zeka sistemleri oyunlarda adaptasyon gösterebilen oyuncu olmayan rakipler olarak kullanıcıların karşısına çıkmaya başladı. Bu sistemler, oyun deneyimini zenginleştirmek ve kimi zaman da bölümlerin çok hızlı aşılmasını engellemek için kullanılmakta.
Pekiştirmeli öğrenme, yapay zeka alanında hızla gelişen bir alandır ve gelecekte daha da önemli bir rol oynaması beklenmektedir. Karmaşık problemlere etkili ve esnek çözümler bulma kapasitesi ile ön plana çıkar. Günlük hayatımızda sayısız uygulama alanı bulması, bu yaklaşımın sadece teorik değil, aynı zamanda pratikte de oldukça değerli olduğunu kanıtlar. Gerek bireysel kullanıcılar için gerekse endüstriyel uygulamalar için pekiştirmeli öğrenmenin sağladığı avantajlar, gelecekte daha da entegre ve akıllı çözümlerin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır. Bu teknolojinin potansiyeli daha çok anlaşıldıkça, her alandaki sorumlu kullanımı da her geçen gün daha büyük önem arz etmeye devam edecektir.

Önceki İçerik
Şirketin Kaderini Belirleyen CEO
Sonraki İçerik
Liderlikte Etik, Değişen Dünyanın Yeni Dengeleri

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Sosyal Medyada Paylaş

Popüler Yazılar

Bunları da sevebilirsiniz
Bunları da sevebilirsiniz

Vücudunuzu iyi tanıyor musunuz? Değerini biliyor musunuz onun?

Zafer YÜMLÜ -
Vücudumuzda pek çok organ vardır. Kalp, ciğer, böbrek v.s. Hepsi de önemli ve değerlidir. Özde bu organların hepsi et parçası olsa da hepsinin ayrı bir değeri vardır. Bu organların kimine irademiz ile yön verebilir, kimisine de veremeyiz.Tıpkı bir şirketin yönetim birimleri gibi. Her birim doğru çalıştığında şirkete yarar sağlayan bir organdır. Ama doğru çalıştığında! Dil de irademizle yön verebildiğimiz bir organdır. Nedir Dil? Bir et parçası. Dil’i kullanmak ise beyin ve akıl ister. Beyin de bir et parçasıdır aslında. Onu kullanma yeteneğine ise akıl denir. Dil ve dilin önemi ile ilgili pek çok atasözü ve deyim vardır Türkçe’de. "Dil mi güzel, dilber mi güzel?", “Dil’in kemiği yoktur.” v.s. Toplum olarak dilimizi doğru ve güzel kullanma konusunda çok kötüyüz. Doğru ve temiz Türkçe konuşma konusunda tam bir felaket olduğumuz bir gerçek. Özellikle 80’li yıllarda artan dezenformasyon günümüzde Nirvana’ya ulaştı. Bırakın temiz Türkçe konuşmayı, Türkçe konuşmayı beceremez olduk. Dilimizden, edebiyattan, zerafetten çok uzağız.Bir de işin öteki boyutu var. Güzel konuşmak. Düşünerek konuşmak. Lafını tartarak konuşmak.Bu konuda da felaketiz toplum olarak. Günlük yaşamın içinde sıkça görüyor bu. Sevgisizliğimiz konuşmamıza yansıyor. Şirketlerde de bu olay çokça var. Yöneticilerin çalışanlarla konuşurken kullandıkları dil çok önemli. Her çalışan faklı bir kültürdür çünkü. Yanlış kullanılan dil çalışanının psikolojisini ve verimliliğini olumsuz olarak etkileyebilir. Geçtiğimiz günlerde Cumhuriyetin 100. yılı şerefine piyanist ve besteci Fazıl Say tarafından bir marş yazıldı. 100. Yıl Marşı. Elbette ki bu eseri beğenen de beğenmeyen de oldu. Bu çok normal. Ama ortada bir gerçek vardı. Emek. Bu eserin yazımı için saatlerce, günlerce çalışıldı. Düşünüldü. Orkestra ve koro provaları yapıldı. Kayıt yapıldı. Her biri ayrı bir emekti. Ne yazık ki özellikle sosyal medyada bu eseri kötü bir dille eleştiren çok oldu. Düşünelim şimdi. Toplumumuzun en büyük eksikliklerinden biri nedir? Sevgisizlik. Bir insanı, dünya görüşünü, davranışlarını sevmeyebilirsiniz. Sevmek zorunda da değilsiniz. Ortaya koyduğu eseri de beğenmeyebilirsiniz. Bu çok normal. Peki emeğe saygısızlık nedir? Bu ülke en çok emeğe saygısızlıktan kaybetmiyor mu yıllardır? Çocuğunuz yıllarca üniversite okudu, yüksek lisans, master, doktora yaptı ama işsiz. Alanınızda uzmansınız, yurt dışı tecrübeniz var, çift yabancı diliniz var, ama iki kelimeyi yan yanagetiremeyen adam müdür. Tıp literatürüne geçmiş buluşlarınız, ameliyatlarınız var ama kendi ülkenizde ikinci sınıf vatandaş durumundasınız. Bunlar emeğe saygısızlık değil mi? Sevin birbirinizi. Saygı gösterin emeğe. Size yapılmasını istemediğiniz şeyi başkasına yapmayın. Güzel şeyler söylesin diliniz. Sevgisizlik en kötü şeydir.

Bir kahve molasında satılan dostluklar

Erim ONAN -
ChatGPT: İş hayatında insanı en çok yıpratan şey, uzun mesailer ya da düşük maaşlar değil; aynı hedef için omuz omuza çalıştığı bir arkadaşının bir gün sırtını dönmesidir. Çünkü ihanet, sadece bir güveni değil, insanın iç dengesini de yıkar. Kısa vadede kazandırıyor gibi görünse de, uzun vadede itibar kaybı kaçınılmazdır; zira iş dünyası küçük bir ekosistemdir ve “güvenilmez” damgası bir kez vuruldu mu silinmez. Üstelik ihanet sadece kurbanı değil, kurumu da zehirler: Güvenin olmadığı yerde cesaret, yaratıcılık ve bağlılık barınamaz. Adil ve şeffaf olmayan ortamlarda ihanet kök salar, sadakat ise susar. Oysa gerçek başarı, başkasının sırtına basarak değil, birlikte yükselerek kazanılır. Çünkü hiçbir unvan, dostluğu satmanın bıraktığı gölgeyi silemez; ihanet eden sonunda yalnız kalır, kazandığını sandığı her şeyin aslında kayıp olduğunu çok geç anlar. İş dünyasında en değerli sermaye ne para ne güçtür — güven ve itibardır, ve onu kaybeden gerçekte her şeyini kaybeder.

Kendimizi geçmek, Trafikteki araçları geçmek gibi değil

H. Suat ATALAY -
Hayatta başarıyı çoğu zaman yanlış tanımlıyoruz; sanki mesele, başkalarını sollayıp varış çizgisine önce ulaşmakmış gibi. Oysa hayat bir yarış pisti değil, sabırla geçilmesi gereken uzun bir trafik akışı ve bu trafikteki tek rakibimiz, dünkü halimiz. Toplum bize hep “daha hızlı, daha çok, daha önde ol” diyor ama asıl soru şu olmalı: “Ben bugün, dünün ben’inden daha mı iyiyim?” Kendini geçmek; büyük zaferler kazanmak değil, küçük alışkanlıkları dönüştürmektir — dün ertelediğini bugün yapabilmek, öfkelendiğin yerde susabilmek ya da kendine bir bardak su fazla içirebilmektir. Başkalarıyla kıyaslandığında sonuç hep huzursuzluk olur, çünkü bu yarışın sonu yoktur. Gerçek başarı, kendi gölgeni geçebildiğin o küçük ama anlamlı anlarda gizlidir. Çünkü insan, başkalarını değil, kendi sınırlarını aştığında özgürleşir.

Transpersonel liderlikte güven: Ruhsal bilinç ile kurulan ekipler

Suat YAŞAR -
Transpersonel liderlik, liderliği yalnızca hedefler ve performansla sınırlamayıp, ekibin bilinç, ruhsal denge ve kolektif uyumunu da gözeten bir anlayıştır. Bu liderlik türü, çalışanları birer “kaynak” değil, potansiyelleri ve sezgileriyle bir bütün olarak görür. Uruguay eski başkanı Jose Mujica, mütevazı yaşam tarzı, şeffaflığı ve toplumsal faydayı merkeze alan yaklaşımıyla bu liderlik anlayışının canlı bir örneğidir. Transpersonel lider için güven, bir strateji değil, ruhsal bir sorumluluktur; çünkü güven, hem ekip enerjisinin hem de kolektif bilincin temelini oluşturur. Şirketlerde güvenli bir ortam yaratmak, çalışanların içsel motivasyonlarını, yaratıcılıklarını ve bağlılıklarını artırır. Ancak güven zedelendiğinde, liderin görevi hatalarını fark etmek, şeffaflıkla iletişim kurmak ve tutarlılıkla güveni yeniden inşa etmektir. Dürüstlük, empati, adalet ve bilinçli iletişim, transpersonel liderin en güçlü araçlarıdır. Gerçek liderlik, sadece sözlerle değil, varlığıyla güven veren bir enerji alanı yaratabilmektir.

Hakkımızda

Gazetemiz Basın İlkelerine bilimsel ahlak ilkelerine uyar.

Son Yazılar

Vücudunuzu iyi tanıyor musunuz? Değerini biliyor musunuz onun?

Yazarlar 0
Vücudumuzda pek çok organ vardır. Kalp, ciğer, böbrek v.s. Hepsi de önemli ve değerlidir. Özde bu organların hepsi et parçası olsa da hepsinin ayrı bir değeri vardır. Bu organların kimine irademiz ile yön verebilir, kimisine de veremeyiz.Tıpkı bir şirketin yönetim birimleri gibi. Her birim doğru çalıştığında şirkete yarar sağlayan bir organdır. Ama doğru çalıştığında! Dil de irademizle yön verebildiğimiz bir organdır. Nedir Dil? Bir et parçası. Dil’i kullanmak ise beyin ve akıl ister. Beyin de bir et parçasıdır aslında. Onu kullanma yeteneğine ise akıl denir. Dil ve dilin önemi ile ilgili pek çok atasözü ve deyim vardır Türkçe’de. "Dil mi güzel, dilber mi güzel?", “Dil’in kemiği yoktur.” v.s. Toplum olarak dilimizi doğru ve güzel kullanma konusunda çok kötüyüz. Doğru ve temiz Türkçe konuşma konusunda tam bir felaket olduğumuz bir gerçek. Özellikle 80’li yıllarda artan dezenformasyon günümüzde Nirvana’ya ulaştı. Bırakın temiz Türkçe konuşmayı, Türkçe konuşmayı beceremez olduk. Dilimizden, edebiyattan, zerafetten çok uzağız.Bir de işin öteki boyutu var. Güzel konuşmak. Düşünerek konuşmak. Lafını tartarak konuşmak.Bu konuda da felaketiz toplum olarak. Günlük yaşamın içinde sıkça görüyor bu. Sevgisizliğimiz konuşmamıza yansıyor. Şirketlerde de bu olay çokça var. Yöneticilerin çalışanlarla konuşurken kullandıkları dil çok önemli. Her çalışan faklı bir kültürdür çünkü. Yanlış kullanılan dil çalışanının psikolojisini ve verimliliğini olumsuz olarak etkileyebilir. Geçtiğimiz günlerde Cumhuriyetin 100. yılı şerefine piyanist ve besteci Fazıl Say tarafından bir marş yazıldı. 100. Yıl Marşı. Elbette ki bu eseri beğenen de beğenmeyen de oldu. Bu çok normal. Ama ortada bir gerçek vardı. Emek. Bu eserin yazımı için saatlerce, günlerce çalışıldı. Düşünüldü. Orkestra ve koro provaları yapıldı. Kayıt yapıldı. Her biri ayrı bir emekti. Ne yazık ki özellikle sosyal medyada bu eseri kötü bir dille eleştiren çok oldu. Düşünelim şimdi. Toplumumuzun en büyük eksikliklerinden biri nedir? Sevgisizlik. Bir insanı, dünya görüşünü, davranışlarını sevmeyebilirsiniz. Sevmek zorunda da değilsiniz. Ortaya koyduğu eseri de beğenmeyebilirsiniz. Bu çok normal. Peki emeğe saygısızlık nedir? Bu ülke en çok emeğe saygısızlıktan kaybetmiyor mu yıllardır? Çocuğunuz yıllarca üniversite okudu, yüksek lisans, master, doktora yaptı ama işsiz. Alanınızda uzmansınız, yurt dışı tecrübeniz var, çift yabancı diliniz var, ama iki kelimeyi yan yanagetiremeyen adam müdür. Tıp literatürüne geçmiş buluşlarınız, ameliyatlarınız var ama kendi ülkenizde ikinci sınıf vatandaş durumundasınız. Bunlar emeğe saygısızlık değil mi? Sevin birbirinizi. Saygı gösterin emeğe. Size yapılmasını istemediğiniz şeyi başkasına yapmayın. Güzel şeyler söylesin diliniz. Sevgisizlik en kötü şeydir.

Bir kahve molasında satılan dostluklar

Erim Onan 0
ChatGPT: İş hayatında insanı en çok yıpratan şey, uzun mesailer ya da düşük maaşlar değil; aynı hedef için omuz omuza çalıştığı bir arkadaşının bir gün sırtını dönmesidir. Çünkü ihanet, sadece bir güveni değil, insanın iç dengesini de yıkar. Kısa vadede kazandırıyor gibi görünse de, uzun vadede itibar kaybı kaçınılmazdır; zira iş dünyası küçük bir ekosistemdir ve “güvenilmez” damgası bir kez vuruldu mu silinmez. Üstelik ihanet sadece kurbanı değil, kurumu da zehirler: Güvenin olmadığı yerde cesaret, yaratıcılık ve bağlılık barınamaz. Adil ve şeffaf olmayan ortamlarda ihanet kök salar, sadakat ise susar. Oysa gerçek başarı, başkasının sırtına basarak değil, birlikte yükselerek kazanılır. Çünkü hiçbir unvan, dostluğu satmanın bıraktığı gölgeyi silemez; ihanet eden sonunda yalnız kalır, kazandığını sandığı her şeyin aslında kayıp olduğunu çok geç anlar. İş dünyasında en değerli sermaye ne para ne güçtür — güven ve itibardır, ve onu kaybeden gerçekte her şeyini kaybeder.

Kendimizi geçmek, Trafikteki araçları geçmek gibi değil

Suat Atalay 0
Hayatta başarıyı çoğu zaman yanlış tanımlıyoruz; sanki mesele, başkalarını sollayıp varış çizgisine önce ulaşmakmış gibi. Oysa hayat bir yarış pisti değil, sabırla geçilmesi gereken uzun bir trafik akışı ve bu trafikteki tek rakibimiz, dünkü halimiz. Toplum bize hep “daha hızlı, daha çok, daha önde ol” diyor ama asıl soru şu olmalı: “Ben bugün, dünün ben’inden daha mı iyiyim?” Kendini geçmek; büyük zaferler kazanmak değil, küçük alışkanlıkları dönüştürmektir — dün ertelediğini bugün yapabilmek, öfkelendiğin yerde susabilmek ya da kendine bir bardak su fazla içirebilmektir. Başkalarıyla kıyaslandığında sonuç hep huzursuzluk olur, çünkü bu yarışın sonu yoktur. Gerçek başarı, kendi gölgeni geçebildiğin o küçük ama anlamlı anlarda gizlidir. Çünkü insan, başkalarını değil, kendi sınırlarını aştığında özgürleşir.

Sitemizde yayınlanan tüm yazılar ve içerik GELECEK YÖNETİM Gazetesine aittir.