Fenomenlik Gerçekten Bir Kariyer Seçeneği mi?

Yapılan araştırmalar, gençlerin neredeyse üçte birinin “fenomen olmayı” gelecekteki meslek hedefleri arasında gördüğünü ortaya koyuyor. Bu durum, eğitimcileri ve sosyologları endişelendirirken, iş dünyası uzmanları da sosyal medya fenomenliğinin gerçekte bir meslek olup olmadığını tartışıyor.
Konuyu araştıran sosyologlar, fenomenliğin başlı başına bir meslek olmadığını, belirli mesleklerin icra edildiği modern bir platform olduğunu vurguluyorlar. Araştırmalar, başarılı fenomenlerin neredeyse tamamının zaten bir meslek veya uzmanlık alanına sahip kişiler olduğunu gösteriyor. Örneğin, en çok takip edilen fenomenlerin çoğu ya profesyonel aşçı, ya deneyimli makyaj uzmanı, ya da alanında uzman eğitmenler.
Fenomen olma hayalinin bu kadar yaygınlaşmasının ardında birkaç önemli faktör yatıyor. Bunlardan ilki, bazı sosyal medya içerik üreticilerinin görünürdeki başarı hikayeleri. İkincisi, geleneksel mesleklere göre daha az eğitim ve sermaye gerektirdiği yanılgısı. Üçüncüsü ise, özellikle gençler arasında hızla yayılan kolay para kazanma ve şöhret beklentisi.
Ancak sosyal medya analiz verilerinin ortaya koyduğu gerçekler oldukça çarpıcı. Ülkemizde içerik üreten fenomenlerin yalnızca yüzde 1’i geçimini sadece bu yolla sağlayabiliyor. Dahası, düzenli gelir elde eden fenomenlerin yüzde 95’i, sosyal medya öncesinde de bir meslek veya uzmanlık alanında en az 5 yıllık deneyime sahip.
Sosyal medya danışmanları, başarılı bir fenomen olmanın sanıldığından çok daha zorlu bir süreç olduğunu belirtiyor. Günde ortalama 8-10 saatlik çalışma, sürekli içerik üretme baskısı, düzenli ekipman yatırımı ve algoritma değişikliklerine uyum sağlama zorunluluğu, bu işin görünmeyen zorlukları arasında.
Eğitim uzmanları, gençlerin fenomen olma hayalinin eğitim hayatlarını olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor. Özellikle “Okumaya gerek yok, nasılsa fenomen olurum” düşüncesinin yaygınlaşması, uzmanları endişelendiriyor. Bu düşüncenin, gençlerin gelecekteki kariyer fırsatlarını ciddi şekilde sınırlandırabileceği belirtiliyor.
Psikoloji uzmanları ise fenomen olma arzusunun altında yatan psikolojik faktörlere dikkat çekiyor. Hızlı tanınma, sosyal onay alma ve ekonomik özgürlük kazanma isteğinin, gençleri bu alana yönlendiren temel motivasyonlar olduğunu belirtiyorlar. Ancak bu beklentilerin çoğu zaman gerçekçi olmadığını ve hayal kırıklığıyla sonuçlanabildiğini vurguluyorlar.
Uzmanlar, gençlere ve ailelerine şu önerilerde bulunuyor:
Fenomenlik bir meslek değil, mesleki becerilerin sergilendiği modern bir platformdur
Öncelikle temel bir meslek veya uzmanlık alanı edinilmeli
Sosyal medya, ana mesleği destekleyici bir platform olarak görülmeli
Gerçekçi gelir beklentileri oluşturulmalı
Sürdürülebilir bir kariyer planı yapılmalı
Algoritma değişiklikleri ve platform popülerliğindeki dalgalanmalar göz önünde bulundurulmalı
Sektör araştırmaları, gelecek 10 yılda yazılım, veri analizi, yapay zeka, dijital pazarlama ve siber güvenlik gibi alanlarda ciddi bir istihdam artışı öngörüyor. Uzmanlar, gençlerin fenomen olma hayali yerine, bu alanlarda kendilerini geliştirmeye odaklanmalarını tavsiye ediyor.
Dijital medya uzmanları, fenomenliğin ancak sağlam bir mesleki altyapıyla birleştiğinde sürdürülebilir bir gelir kaynağına dönüşebileceğini vurguluyor. Örneğin, bir diyetisyenin sosyal medyayı etkin kullanarak hem mesleki birikimini paylaşması hem de kitlesini genişletmesi mümkün.
Sosyal medyada popüler olmak bir kariyer hedefi olarak değil, bir mesleği icra etmenin güncel yöntemlerinden biri olarak görülmeli. Gençlerin gerçekçi kariyer planları yapması, somut mesleki beceriler geliştirmesi ve sosyal medyayı bu becerileri sergilemek için bir araç olarak kullanması, gelecekleri için çok daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.